Friday 20 June 2014

Túc cầu hay bóng đá – Football hay Soccer




Khoa Nam ::



Futebol ở Brazil. Soccer ở Úc và Mỹ. Túc cấu ở Trung Cộng


Bạn nói “vòng chung kết túc cầu thế giới”. Cô gái ngồi bên cạnh sửa lại “vòng chung kết bóng đá thế giới”. Có tờ báo bên Mỹ gọi là “Giải vô địch đá banh thế giới”. Báo nhà xử huề bằng cách gọi là “vòng chung kết Giải Vô Ðịch Thế Giới”. Lý do, World Cup quá lớn nên không ai lộn với môn thể thao khác.

Người Việt mình gọi đá banh bằng nhiều tên: túc cầu, bóng đá, bóng tròn. Nhưng không ai gọi là “banh tròn”. Kỳ hén.

Thế giới cũng vậy. Khi từ Việt Nam sang Úc, dân chơi túc cầu không còn “đá” banh nữa mà chỉ xủi banh. Người Úc gọi môn thể thao chơi với 11 cầu thủ là “soccer”. Trên thế giới, các nước Hoa Kỳ, Canada, Nambia, Botswana, Úc, New Zealand chơi Soccer. Soccer là chữ do Hoa Kỳ sáng chế và lan tới Úc. Dư lại từ quốc gia chế ra môn thể thao này (Anh Quốc) và gần hết các nơi trên thế giới dùng chữ “Football” hay các chữ biến thể từ Football. Brazil gọi vòng chung kết môn thể thao này là Futelol. Còn các nước nói tiếng Bồ Đào Bha thì kêu là “Fútbol”. Người Tàu dùng chữ “túc cầu”. Nhưng Nhật Bản lại dùng... “soccer”.

Nằm trong tiếng Việt hiện đại, người ta không còn dùng “đội tuyển” là chỉ nói trỏng trỏng “tuyển”. Tuyển ở đây chắc là “được tuyển” như tục danh Selecao của Brazil có nghĩa là “được tuyển chọn”. Nói “tuyển” nghe trỏng trỏng nên báo chí trong nước đã bắt đầu “back to future” khi dùng nhiều chữ “đội tuyển” hơn. Nhưng BBC vẫn cứ trỏng trỏng “Tuyển Nga suýt thua Hàn Quốc”.

Như vậy “tuyển” từ một động từ bị xài bậy vào chỗ lẽ ra của danh từ. Cũng như động từ “lái xe “ bị cầm nhầm sang vị trí của danh từ. Có người thăm quê hương về nói “lái xe ăn gian quá trời trời !” Trong khi đó, có danh từ bị xếp vào chỗ của tính từ -- như Wayne Rooney từ trung phong trực xạ bị đày sang cánh trái trong trận Anh – Ý. BBC tiếng Việt viết rất... hiện đại: “Đánh bại Ghana, Mỹ hoàn tất cuộc 'báo thù' kịch tính”. Chắc là BBC muốn viết “đầy kịch tính” như đã viết ở một chỗ khác. Viết thế tức là “việt vị” vì danh từ “kịch tính” chạy quá đà dưới hàng phòng thủ của đối phương và bị trong tài biên giương cờ.

Nếu ai kêu trái bóng tròn tròn là “banh” thì cũng kêu người ra sân là “đội banh”. Còn người gọi trái banh tròn tròn là “bóng” thì gọi một bên chơi “đội bóng”. Như tin mới nhất cho biết hai đội Tây Ban Nha và Úc phải cuốn gói ra về nhường chỗ cho Chile và Hoa Lan vào vòng trong.

Người chơi trái banh tròn tròn trên sân cỏ thường được gọi là “cầu thủ”. Nhưng mấy năm sau 1975 người ta đổi thành “vận động viên” thí dụ vận động viên cục Đường Sắt và... cục Đường Phèn. Bị ảnh hưởng từ văn chương điện ảnh kịch trường, người ta còn gán cho cầu thủ nhãn hiện.... siêu sao! Siêu sao thường đi liền với siêu quậy. Quậy nhất trong vòng chung kết năm nay là “siêu sao” Balotelli.

Cầu thủ ra sân dưới quyền điều động của mấy ông thường là đầu hói và mập ù hò hét ở đường biên .


Ra sân tranh tài, chỉ có 11 cầu thủ nhưng mỗi đội tuyển được ghi tên 23 cầu thủ. Khi nào một bên không còn đủ 7 cầu thủ ra sân nữa thì trọng tài cho ngưng trận đấu. Cầu thủ ra sân dưới quyền điều động của mấy ông thường là đầu hói và mập ù hò hét ở đường biên . Mấy ông này chính là người giật dây cho cầu thủ chạy ngang dọc trong sân.

Có một thủa, người ta còn gọi những Roy Hodgson (Anh), Paulo Bento (Bồ Đào Nha) là nhà dìu dắt. Dìu dắt nghe dễ thương và làm nhiều việc hơn là huấn luyện viên. Còn thầy bàn thì chơi luôn chữ “ông thầy” cho gần gũi. Nếu Ange Postecoglou là “ông thầy” thì những Tim Cahill, Mark Bresciano.... biến thành là “học trò”. Cả đám thì gộp chung thành “thầy trò”. Thí dụ như nói “thầy trò Susic” nghĩa là đội tuyển Bosnia.

Chính ông thầy sắp xếp “đội hình” cho phe ta. Đội hình thông thường nhất là 4-4-2: 4 phòng thủ, 4 tiếp ứng và 2 tấn công. Qua hai trận, ông thầy Big Phil của Brazil chơi đội hình 4-2-3-1. Nhưng Hoà Lan có lần ra sân với đội hình 1-10. Tổng lực tấn công và tổng lực phòng thủ. Khi Úc so chân với Hoà Lan vào sáng thứ Năm tuần này, ông thầy Angue cũng dàn trận 4-2-3-1; còn Hoà Lan chơi 3-4-1-2. Nhìn đội hình này các thầy đã thấy Hoà Lan tấn công còn Socceroos thủ.

 Chữ nghĩa đá banh còn dài dài. Xin hẹn trận tiếp.

Khoa Nam
Muốn gởi bài này cho bạn bè,
xin bấm mouse chọn
Twitter, email, Facebook hay Google+ 
ở lề bên trái.



0 comments :

Post a Comment

Xin bạn đọc nhấp mouse vào khung trống và cho ý kiến.